BỆNH GAN TRÊN TÔM THẺ CHÂN TRẮNG

Gan là một bộ phận quan trọng của tôm ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phát triển và sinh trưởng của tôm có chức năng chuyên hấp thụ và giải độc. Thế nhưng để gan tôm tốt và khỏe mạnh là một vấn đề không phải ai cũng biết, bài viết dưới đây sẽ phần nào giúp cho bà con có cách nuôi tôm tốt hiệu quả và làm rõ khả năng tự điều chỉnh của tôm.

Màu của gan tôm thẻ chân trắng

Theo cấu tạo của tôm thẻ, gan nằm giữa đoạn kết nối thông trực tiếp qua bao tử và xuống đường ruột. Hệ bài tiết hoặc chuyển thức ăn mà tôm hấp thụ hoặc giải độc đều do gan làm việc, do đó gan tôm sẽ phụ thuộc rất lớn vào thức ăn và môi trường nước, cụ thể là màu nước. Ở các giai đoạn tôm phát triển khác nhau thì gan tôm cũng khác nhau. Khi mô hình nuôi khác nhau sẽ có hệ thức ăn và màu nước hoặc điều kiện môi trường khác nhau, từ đó hình thành màu gan cũng rất khác nhau.

Gan tôm ao nuôi quảng canh

Gan tôm ao nuôi công nghiệp đáy đất tại Farm Cà Mau

Gan tôm tại ao nuôi lót bạt 100%

Gan tôm nuôi trong hồ kính tại Phòng mô phỏng nghiên cứu thực nghiệm Cty Âu Mỹ - AEC

Qua các hình ảnh trên, ta thấy nếu chỉ dựa vào màu sắc để đánh giá bệnh gan trên tôm là rất khó để xác định chính xác. Chúng ta cần đánh giá kỹ các yếu tố bên ngoài, môi trường, thức ăn, hình thức hay mô hình nuôi. Ngoài ra, cần kiểm tra thêm vermiform, tức là khả năng tổn thương trên gan hoặc ruột. Mặc khác, cần test thêm khuẩn vibrio spp trên ruột tôm để có giải pháp phù hợp.

Khả năng tự thích ứng của tôm với môi trường

Con tôm hoặc các vật nuôi đều có khả năng thích ứng với môi trường phù hợp. Tuy nhiên, sự thích ứng này cần có thời gian thay đổi. Khi nuôi tôm, nếu chúng ta để xảy ra tình trạng sốc môi trường đột ngột như: tạt vôi nhiều, tạt hóa chất, vi sinh, tăng thức ăn nhiều hơn thường ngày thì tôm sẽ lột vỏ. Chúng lột vỏ là khả năng tự vệ, phản ứng khi môi trường biến động, nếu trong giai đoạn này đáy ao dơ, nước xấu, hoặc mầm bệnh hiện hữu, dịch bệnh xung quanh nhiều, thời tiết bất lợi thì tôm sẽ rất dễ bệnh. 

Do đó, để khắc phục tình trạng trên, ta cần thiết lập môi trường nuôi ổn định, hạn chế thấp nhất mức biến động, có thể thuần hóa tôm và cần thời gian dài cho chúng thích ứng. Khi sử dụng bất cứ hành động - thay đổi gì như: xử lý nước, thuốc, hóa chất, dinh dưỡng, thức ăn, đưa xuống ao nuôi hay đưa vào thức ăn cũng cần cân nhắc vấn đề biến động gây sốc tôm. 

Hiện nay, có nhiều trường hợp người nuôi khi tôm bị bệnh, chết hao hụt, mặc dù số lượng tôm trong ao chỉ còn lại khoảng 10%-15% tỷ lệ nuôi ban đầu, nhưng khi họ nuôi về size lớn thì vẫn có lời. Đều này cho thấy, mặc dù ao nuôi mất cân đối nhưng số tôm còn lại trong ao vẫn có thể tự cân bằng và thích ứng để chống lại dịch bệnh và phù hợp với môi trường của ao nuôi. Trong trường hợp này, tải lượng ao nuôi ở thời điểm đó chỉ nuôi được mật độ như vậy, nếu ta nuôi nhiều hơn thì tôm sẽ hao hụt hụt và dịch bệnh. Vì vậy, ta muốn nâng mật độ nuôi thì cần phải có giải pháp khác thích hợp hơn.

Tôm lột rớt cục thịt tại farm nuôi Kiên Giang

Đối với các ao nuôi thường có hiện tượng tôm lột rớt cục thịt, ngoài các yếu tố sốc tôm đột ngột bằng các tác động - thay đổi, độ mặn, dinh dưỡng, oxy hòa tan, khí độc, theo nghiên cứu của nhóm chúng tôi thì cần chọn mật độ nuôi phù hợp. Người nuôi đa số nuôi theo kinh nghiệm hoặc truyền nhau, tuy nhiên, các yếu tố môi trường, trang thiết bị, năng lực người nuôi, vật tư thủy sản, sức khỏe giống, thời tiết mùa vụ hoàn toàn khác biệt ở từng thời điểm. Nuôi tôm là sự cân bằng động, nên việc này chúng ta cần phải hiểu kỹ và hiểu rõ về  kỹ thuật nuôi tôm mới có thể giảm rủi ro và dễ thành công.

Phát hiện sự thật về khả năng phục hồi bệnh gan trên tôm tại phòng thực nghiệm mô phỏng Cty Âu Mỹ AEC

Bố trí mô phỏng thí nghiệm trong việc phục hồi gan tôm

Chúng tôi lấy tôm đã được nuôi và phát hiện bệnh, tôm lột ra yếu, rớt, một số con rớt lai rai bị cắn và ăn nhau. Tình trạng tôm là gan màu vàng, trống ruột, có rớt lai rai.

Sắp xếp bố trí thí nghiệm phục hồi bệnh gan trên tôm

-    Tỷ lệ sống:

-    Chiều dài tôm:

-    Màu nước:

Tại sao việc đưa dinh dưỡng và điều trị trên tôm lại hiệu quả thấp?

Kết luận và khuyến nghị về bệnh gan trên tôm thẻ chân trắng

• Từ các thí nghiệm trên cho ta thấy, việc phòng bệnh cho tôm nuôi là hết sức quan trọng  phòng hay hơn trị.
• Khi tôm còn nhỏ mà bị bệnh gan (giai đoạn 45 ngày tuổi) mức độ rớt về trống ruột, gan, tụy khoảng 5% hoặc hơn. Ở trường hợp này, quá trình điều trị ta không nên cho tôm ăn thức ăn mà chỉ cần tập trung kiểm soát và xử lý tốt môi trường.
• Tôm có khả năng sống và thích ứng với điều kiện nhân tạo, tuy nhiên quá trình này cần thời gian để chúng thay đổi dần.
• Ở giai đoạn 30 ngày tuổi, tôm thẻ có thể sống mà không ăn thức ăn công nghiệp hơn 4 ngày trở lên, chúng hấp thu thức ăn từ các hạt lơ lửng trong nước, hoặc qua tảo.
• Zymthaid ruột - Liver Bio gan là bộ đôi đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và hỗ trợ điều trị về ruột- gan trong nuôi tôm.
• Việc trị bệnh ở tôm lớn ta nên giảm lượng thức ăn vì khi đó tôm ăn yếu, việc đưa nhiều thức ăn sẽ dẫn đến hiện tượng thừa thức ăn dưới đáy ao, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và càng khó xử lý nước, điều này dẫn đến tình trạng vi khuẩn và khí độc hình thành dưới đáy ao. Để xử lý tình trạng này, ta nên chạy quạt 24/24h để tạo dòng chảy liên tục, kết hợp với oxy để đảm bảo nồng độ Oxy hòa tan trên 5 mg/lít, đây là yếu tố quan trọng trong việc chuyển hóa khí độc trong ao nuôi, kiềm chế được việc bùng phát khí độc.

• Khi tôm đã bị bệnh gan, ta nên chấp nhận hao hụt, loại bỏ những cá thể tôm yếu, nhằm giảm hiện tượng lây nhiễm chéo và chú ý điều chỉnh tốt và ổn định các chỉ số môi trường trong ao nuôi ở mức an toàn. Ta cần chú ý rằng, nếu quản lý tốt các yếu tố môi trường trong ao nuôi thì chúng ta gần như đã giảm tải được rất nhiều rủi ro tiềm ẩn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến ao nuôi.
• Cần tuân thủ 3 nguyên tắc bất di bất dịch trong nuôi tôm để được thành công.